Gevolgen van endometriose

Tijdens de cyclus of tijdens pilgebruik groeit het baarmoederslijmvlies onder invloed van oestrogeen en progesteron. Het endometrioseweefsel reageert hier op dezelfde manier op. Bij de menstruatie of pilbloeding ontstaan bloedinkjes in de endometriosehaarden, gevolgd door plaatselijke ontstekingsreacties. Hierdoor ontstaat irritatie van het buikvlies en van de organen waar ze op zitten. Door de ontstekingen kunnen littekens (bindweefsel) ontstaan. Als zo'n proces zich jaarlijks, maandelijks voordoet verandert endometrioseweefsel van structuur. Van hele kleine zachte plekjes kunnen het ook dikke strengen en knobbels worden. Als deze haarden tijdens iedere menstruatie ontstoken raken, groeien die littekens. Er ontstaat geleidelijk een chronische ontsteking met ingroei, vergroeiingen (bv geknikte of vernauwde darm) en (ernstige) verklevingen tot gevolg. 

Ernst van de aandoeningEndometriosehaarden kunnen op meerdere plaatsen in het kleine bekken voorkomen. De haarden kunnen op het buikvlies zitten, op de baarmoeder, op de blaas, de darm en tussen de vagina en de endeldarm. Endometriosehaarden op de eierstokken kunnen  cystes  (holtes) vormen, ook wel chocoladecystes genoemd. De grootte van de haarden is niet leidend voor de pijn die ze veroorzaken. Een klein endometriose plekje op het buikvlies kan meer pijn doen dan een grote endometriose haard achter de baarmoeder. Andersom is zeker ook mogelijk. De ernst van de aandoening wordt  in operatie verslagen geclassificeerd. Dit zegt echter niets over de ernst zoals een vrouw dit ervaart. Als endometriose op de darm zit kan dit in bepaalde gevallen leiden tot afsluiting van de darm, of doorgroei  in de darm. Op het moment dat er endometriose op het buikvlies dat over de blaas zit, kan het eventueel doorgroeien in de blaas. Endometriose rondom je ureters kan zorgen voor een ureter afsluiting, dit kan weer leiden tot uitval van een nier.  Niets doen aan de endometriose kan dus grote gevolgen hebben. Of er daadwerkelijke schade ontstaat en in welke mate kan helaas niet worden ingeschat. We gaan er dan ook altijd van uit dat vroegtijdig goed onderzoek en vroeg starten met de behandelingen de gevolgen beperkt. Er zijn echter ook veel vrouwen bij wie het ene endometriose plekje, hun hele leven alleen maar dat ene plekje blijft, en een blijkbaar niet actief endometriosehaardje is. Nogal wat vrouwen blijken bij een laparoscopie hier en daar een oude endometriosehaard te hebben zitten die blijkbaar is uitgedoofd, m.a.w het littekenweefsel zit er nog, maar de actieve endometriosecellen zijn opgeruimd.  Om de plekken aan te geven spreken waar endometriose voorkomt spreken we ook wel van gradaties.

Afwijkende locatie van endometrioseEndometriose komt zelden buiten de buikholte voor.  Endometriose kan soms voorkomen in het litteken van een keizersnede of in de navel. Een enkele keer ook op de baarmoederhals. Zit het in de borstholte dan spreken we van thoracale endometriose. Een van de klachten hierbij kan een herhaaldelijke klaplong tijdens de menstruatie zijn (catameniale pneumothorax).  

Andere vorm van endometriose Als we over endometriose bv in de buik spreken bedoelen we eigenlijk endometriosis externa. Er bestaat ook een endometriosis interna. Daarmee wordt bedoeld dat er endometriose in de spierwand van de baarmoeder is ingegroeid. We spreken dan ook wel van  adenomyose.  Dit heeft specifieke kenmerken.  

Endometriose en kanker 
Sommige studies laten een  verband zien tussen endometriose en de ontwikkeling van eierstokkanker. Echter de meeste vrouwen met endometriose zullen geen eierstokkanker ontwikkelen. De algemene kans op de ontwikkeling van eierstokkanker is laag. Hier moet men zich zeker van bewust zijn geen reden voor grotere zorgen dat endometriose effect heeft op het het risico op eierstokkanker.
1-3% van de vrouwen in de algemene populatie een kans hebben op de ontwikkeling van eierstokkanker is de aandeel bij vrouwen men endometriose kleiner dan 2%. Het risico is dus niet anders bij bij vrouwen zonder endometriose.Meer hierover lezen lees het artikel in The Lancet

Wat is endometriose? Overzicht