Endometriose is een chronische ziekte waarbij weefsel dat (enigszins) lijkt op baarmoederslijmvlies (endometrium) buiten de baarmoederholte voorkomt. Dit weefsel zit meestal op het buikvlies (peritoneum) en/of organen in de buik. Een enkele keer komt het voor op de baarmoederhals, in de borstholte (long), in de navel of in een keizersnede litteken. Het “groeit” daar, en zorgt voor een chronische ontsteking met een scala van klachten.

Bijvoorbeeld als endometriose op de darmwand zit kan het darmproblemen geven, en pijn bij de ontlasting. De chronische ontsteking zorgt vaak voor verminderde vruchtbaarheid, die overigens ook het gevolg kan zijn van vergroeiingen en verklevingen van eileiders en eierstokken.

De meest voorkomende symptomen van endometriose zijn (extreme) menstruatiepijn, buikpijn en rugpijn. Maar ook blaasproblemen, darmproblemen en vruchtbaarheidsproblemen horen hier bij. Allen verschillend in ernst en hoeveelheid.

De meest voorkomende symptomen van endometriose zijn:

• Menstruatiepijn (voor/tijdens/na de menstruatie);
• (Chronische) buikpijn;
• Darm- en blaasproblemen (darmkrampen, obstipatie, diarree, branderig gevoel tijdens het plassen);
• Vermoeidheid;
• Pijnlijke geslachtsgemeenschap (tijdens en na de gemeenschap);
• Vruchtbaarheidsproblemen.

De menstruatiecyclus duurt ongeveer 28 dagen. Halverwege de cyclus komt er een eitje vrij uit een van de twee eierstokken. Als het eitje wordt bevrucht rolt het via een eileider naar de baarmoederholte. Daar kan het zich dan innestelen in het 5 mm dikke baarmoederslijmvlies (het endometrium, de binnenbekleding van de baarmoederholte). Zo ontstaat een zwangerschap.

Tijdens de cyclus of tijdens pilgebruik groeit het baarmoederslijmvlies onder invloed van oestrogeen en progesteron. Het endometrioseweefsel reageert hier op dezelfde manier op. Bij de menstruatie of pilbloeding ontstaan bloedinkjes in de endometriosehaarden, gevolgd door plaatselijke ontstekingsreacties. Hierdoor ontstaat irritatie van het buikvlies en van de organen waar ze op zitten. Door de ontstekingen kunnen littekens (bindweefsel) ontstaan. Als zo'n proces zich jaarlijks, maandelijks voordoet verandert endometrioseweefsel van structuur. Van hele kleine zachte plekjes kunnen het ook dikke strengen en knobbels worden. Als deze haarden tijdens iedere menstruatie ontstoken raken, groeien die littekens. Er ontstaat geleidelijk een chronische ontsteking met ingroei, vergroeiingen (bv geknikte of vernauwde darm) en (ernstige) verklevingen tot gevolg. 

Endometriose heeft invloed op je dagelijkse leven en dus op de dagelijkse activiteiten die je wilt doen. In welke mate verschilt per persoon en kan zelfs per moment verschillen. De ene vrouw heeft dagelijks pijn en last van  symptomen  en een andere vrouw alleen bij specifieke momenten. Over het algemeen zijn de klachten bij endometriose rond de  menstruatie,  bij  stress  of lichamelijke inspanning het grootst. Het acceptatieproces van endometriose kan heftige emoties met zich meebrengen. 

Maak jij je zorgen over je menstruatie?
Heb je al langere tijd veel klachten van je menstruatie, zoals pijn in je onderbuik en andere onverklaarbare klachten?
Je bent op onze site gekomen voor informatie. Als je bij het lezen van de informatie al stukken van herkenning bent tegen gekomen dan wordt het tijd om een afspraak te maken bij je huisarts.
In het verleden voelde je je misschien niet altijd even serieus genomen. Je ouders, vrienden en misschien zelfs dokters vertelden je dat je klachten gewoon bij het ‘vrouw zijn’ horen. We willen je als belangrijkste advies mee geven dat menstruatieklachten er NOOIT gewoon bij horen. Je menstruatie kan vervelend zijn, maar het moet je niet beperken in je dagelijkse dingen.

Al meer dan honderd jaar wordt er gezocht naar de oorzaak van endometriose. Er zijn in de loop der tijd een aantal mogelijke theorieën ontwikkeld die het ontstaan van  endometriose  proberen te verklaren. Geen van deze theorieën geeft hier een definitief antwoord op. 

Deze kleine woordenlijst bevat de termen die het vaakst gebruikt worden als men het heeft over endometriose. Wij hopen dat het je beter in staat stelt om jouw operatieverslag beter te begrijpen en de niet altijd simpele woorden te begrijpen die je gynaecoloog gebruikt.

In de vragen die wij regelmatig ontvangen en die berichten die we lezen op onze facebook groep wordt er regelmatig verwezen naar de gradatie van endometriose. Soms duidelijk maar soms ook onduidelijk. Vaak zijn er vragen over vermeldingen in het Ok-verslag of hun medische gegevens die men steeds zelf kan inzien.

Er zijn veel mythen en misvattingen (myths and misconceptions) over endomentriose.  In deze korte inleiding tot endometriose geven we korte antwoorden op veelgestelde vragen - maar klikt u alstublieft door voor uitgebreidere informatie!

Voor meer informatie over feiten over endometriose kunt u een PDF downloaden van de Wereld Endometriose Society.
Die feiten zijn tot geproduceerd door de WORLD ENDOMETRIOSIS SOCIETY en de WORLD ENDOMETRIOSIS RESEARCH FOUNDATION en zijn met toestemming geplaatst op Endometriosis.org