Endometriose in de borstholte

Bron: European Respiratory Journal

Endometriose in de borstholte komt zelden voor, het is onbekend hoe vaak het precies voorkomt. Vrouwen met endometriose in de borstholte kunnen klachten hebben van:

  • een klaplong(pneumothorax) waardoor ze last kunnen hebben van benauwdheid
  • pijn in de borstkas of schouder
  • bloed opgeven bij hoesten
  • bloed in de borstholte waardoor ze kortademig kunnen zijn

De klachten kunnen in typische gevallen rond de menstruatie optreden.

DiagnostiekHet is soms moeilijk om endometriose in de borstholte vast te stellen. Vaak zijn de klachten, zoals een klaplong die optreedt tijdens de menstruatie, en het gunstig effect van de hormonale behandeling, die de diagnose waarschijnlijk maken.
Met een CT-scan of MRI kan de endometriose in de borstholte worden aangetoond, maar dit is niet altijd het geval, ook al zit de endometriose er wel. Een scan die tijdens de menstruatie is gemaakt, lijkt de endometriose beter af te beelden. Met een CT-scan of MRI kunnen andere afwijkingen wel goed worden uitgesloten.
Enkele vormen van endometriose in de long kunnen worden gezien tijdens een bronchoscopie. Een bronchoscoop is een dunne slang met een kijker er in, die via de mond of neus door de luchtpijp, in de longen wordt gebracht. Hiermee kunnen de luchtwegen worden bekeken en kan zo nodig een stukje weefsel worden weggenomen.
Bij een thoracoscopie wordt onder lokale verdoving een opening gemaakt in de borstkas. De long zal hierdoor samenvallen, net als bij een klaplong. Hierna wordt de thoracoscoop (een ‘kijkbuis’) ingebracht zodat de long, het middenrif en het borstvlies kunnen worden bekeken. Op deze manier kan ook een stukje weefsel worden weggenomen, of een operatie worden uitgevoerd. Zelfs bij een thoracoscopie wordt niet altijd endometriose gezien, terwijl het wel in het longweefsel zit.

Conservatieve behandelingAls eerste moet het acute probleem worden opgelost: een klaplong kan worden behandeld door een plastic buisje door de borst te brengen zodat de lucht kan worden afgevoerd. Hierna geneest de long meestal vanzelf. Bloed in de borstholte kan op dezelfde manier worden verwijderd.
Hierna kunnen de klachten worden verminderd door de menstruaties te onderdrukken. Dit kan door continu hormonen, zoals de pil, te gebruiken.

RecidiefOndanks hormonale behandeling komt de klaplong in meer dan de helft van de gevallen terug. Een operatie waarbij het longweefsel met elkaar verkleeft, is dan nodig.
Bij het steeds weer ontstaan van een klaplong kan via een thoracoscopie (kijkoperatie in de borstkast) talkpoeder worden ingebracht. Hierdoor ontstaat een verklevingsreactie tussen de long en de borstwanden. Voor meer succes kan men een grotere operatie overwegen.

Operatieve behandelingOnder algehele narcose kan via een kijkoperatie een zogenaamde VATS- (Video Assisted Thorascopic Surgery) procedure worden uitgevoerd. Een heel enkele keer lukt het niet via de kijkoperatie en is het nodig om via een beperkte snede toegang te verkrijgen tot de borstkastholte. Bij deze procedure wordt gezocht naar eventuele endometriose-haarden op de long, borstvlies en middenrif. Deze worden verwijderd indien aanwezig. Soms kan de endometriose gaten maken in het middenrif. Deze gaten kunnen worden gehecht of worden bedekt met een kunststof matje. Endometriosespots aan de buikzijde van het middenrif, moeten vanuit de buikholte worden behandeld. Verder wordt om herhalen van een klaplong te voorkomen het borstvlies verwijderd of opgeruwd om de long aan de borstkast te laten verkleven. Er wordt tijdens de operatie een drain (siliconen slag) achtergelaten om wondvocht en de klaplong op te heffen. Na enkele dagen kan de drain worden verwijderd.

Vroege complicatiesDe kans op het krijgen van complicaties is klein. 
Na een operatie kan een ontsteking ontstaan op de plaats waar de snede is gemaakt, of in de borstkas. Dit moet worden behandeld met antibioticum en eventueel lokale behandeling van de snede.
Nabloeding. Soms moet er opnieuw worden geopereerd omdat na de operatie een bloeding is ontstaan.
Langdurig luchtlekkage uit de drain die tijdens de operatie is achtergelaten waardoor de drain langer dan enkele dagen in moet blijven.
Pijnklachten ronde de operatiewonden waarvoor pijnmedicijnen nodig zijn.

Late complicatiesOndanks de VATS-procedure kan in ongeveer 5-7% wederom een klaplong ontstaan.
Blijvende gevoelsstoornissen rondom de wonden van de operatie.

ConclusieEndometriose in de borstholte komt niet zo vaak voor. Vrouwen hebben dan meestal klachten van een klaplong, benauwdheid en pijn in de borst. Het is helaas niet altijd te zien op een scan of tijdens een kijkoperatie. Behandeling met hormonen en een operatie zijn vaak nodig.

Geschreven door:
Paul van Kesteren, gynaecoloog,  OLVG locatie Oost.
Andrew Tjon, cardio-thoracaal chirurg, OLVG locatie Oost.

Waar komt endometriose voor? Overzicht