In 2019 is vanuit het Maxima Medisch Centrum in Veldhoven in samenwerking met ziekenhuizen door heel Nederland de SOMA studie gestart. SOMA staat voor: Surgery or Medication for women with Endometrioma. 

In de SOMA-studie willen we onderzoeken wat de beste behandeling is voor vrouwen met een endometriosecyste (ook wel endometrioom genoemd). We weten namelijk dat deze cystes pijnklachten kunnen geven, zowel tijdens de menstruatie, tijdens het vrijen of buiten de menstruatie om. De pijnklachten bij endometriosecysten kunnen op grofweg twee manieren  worden behandeld, namelijk opereren of behandelen met medicijnen. Bij opereren moet dan gedacht worden aan een kijkoperatie (laparoscopie) waarbij de cyste wordt weggehaald. Bij medicijnen wordt behandeld met pijnstillers en/of hormonen. Hieronder vallen veel mogelijkheden zoals onder andere:paracetamol, de anticonceptiepil of een hormoon houdend spiraal (Mirena spiraal).  Eerder onderzoek laat zien dat zowel opereren als behandelen met medicijnen zorgt voor een vermindering van de pijnklachten bij een endometriosecyste, maar het is nog niet bekend welke optie nu het beste werkt. Dit maakt dat een goed advies geven, als een vrouw bij de gynaecoloog komt, moeilijk kan zijn. 

In de SOMA studie willen we graag vrouwen volgen waarbij een endometriosecyste is vastgesteld en die pijnklachten hebben. De vrouwen kiezen zelf een behandeling die hen het meest aanspreekt samen met hun behandelend gynaecoloog. Uiteindelijk kunnen we beide behandelopties met elkaar vergelijken.  

Allereerst zal gekeken worden naar het effect van de behandeling op de pijnklachten die de vrouw heeft. Dit zullen we doen door pijnscores te vragen op verschillende momenten in de studie. Naast pijnklachten willen we graag meer weten over de kwaliteit van leven van vrouwen met een endometriosecyste. Tevens  vragen we naar angstklachten en depressieve gevoelens. Juist omdat we in de toekomst deze vrouwen zo compleet mogelijk willen kunnen voorlichten. Door middel van vragenlijsten over klachten en medische beeldvorming van de cyste en de eierstokfunctie krijgen we een totaal beeld van het effect van de behandeling. 

De studie vindt plaats in verschillende ziekenhuizen in heel Nederland. Welke ziekenhuizen precies meedoen, is te vinden op www.zorgevaluatienederland.nl/SOMA. Deelnemen aan de studie kan, als er bij onderzoek een endometriosecyste gevonden is, die minimaal 3 cm in doorsnede is. Deze cyste moet pijnklachten geven, aangezien we allereerst kijken naar het effect van de behandeling op de pijnklachten. Helaas kan deelname niet plaatsvinden, als er ook endometriose op de darmwand of de blaaswand gevonden wordt. Het al gebruiken van medicijnen voor endometriose, is geen enkel probleem. Vrouwen die deelnemen aan deze studie, zullen tot 1,5 jaar na start van de studie gevolgd worden door middel van controles bij de behandelend gynaecoloog in het eigen ziekenhuis. De vragenlijsten zullen tot 1,5 jaar na start van de studie verstuurd worden via de mail. Na de start vragenlijst zal de tweede vragenlijst 6 weken na de start van de behandeling verstuurd worden, en dan 6, 12 en 18 maanden later.

Heeft u een endometriosecyste? Bespreek dan tijdens het maken van het behandelplan de opties van deze studie. Door deze studie hopen we dat er de komende jaren een completer beeld ontstaat van de juiste behandeling van een endometriosecyste.

Voor meer informatie kunt u terecht op de website van de SOMA studie (www.zorgevaluatienederland.nl/SOMA) kijken of contact opnemen met: SOMA@zorgevaluatienederland.nl